Papież Franciszek – człowiek pokory, wiary i nadziei
Papież Franciszek, urodzony jako Jorge Mario Bergoglio 17 grudnia 1936 roku w Buenos Aires, to postać, która na trwałe zapisała się w historii Kościoła katolickiego jako symbol prostoty, miłosierdzia i otwartości. Pochodzący z argentyńskiej rodziny o włoskich korzeniach, jest pierwszym papieżem z Ameryki Południowej i pierwszym od ponad tysiąca lat spoza Europy. Jego droga do Watykanu była naznaczona skromnością i służbą – od pracy jako chemik, przez wstąpienie do zakonu jezuitów w 1958 roku, aż po święcenia kapłańskie w 1969 roku i posługę arcybiskupa Buenos Aires. 13 marca 2013 roku, po historycznej rezygnacji Benedykta XVI, kardynałowie wybrali go na 266. następcę św. Piotra. Przyjmując imię Franciszek, zainspirowane postacią św. Franciszka z Asyżu, dał jasny sygnał, że jego pontyfikat będzie naznaczony troską o ubogich, pokój i stworzenie.
Franciszek – papież prostoty i miłosierdzia
Franciszek od początku zaskakiwał świat swoją prostotą. Zamiast papieskich luksusów wybrał skromne mieszkanie w Domu św. Marty, zrezygnował z ostentacyjnych szat na rzecz prostych białych szat, a w podróżach po Rzymie wolał zwykły samochód od kuloodpornego papamobile. Jego gesty – jak umycie i ucałowanie stóp chorym na AIDS czy spontaniczne rozmowy z wiernymi – stały się znakiem rozpoznawczym papieża, który pragnie być blisko ludzi. Takie działania stały się symbolem papieża, który na każdym kroku dążył do zburzenia barier pomiędzy duchowieństwem a wiernymi, między elitą a tymi, którzy najbardziej potrzebują wsparcia.
Encykliki – głos współczesnego świata
Pontyfikat Franciszka to także bogactwo nauczania, które znalazło wyraz w jego encyklikach. Pierwsza z nich, Lumen fidei („Światło wiary”), ogłoszona w 2013 roku, była owocem współpracy z Benedyktem XVI. Skupia się na wierze jako świetle prowadzącym człowieka przez życie. Druga, Laudato si’ („Pochwalony bądź”) z 2015 roku, to przełomowy dokument o ekologii i odpowiedzialności za wspólny dom, jakim jest Ziemia. Papież apeluje w niej o szacunek dla natury i walkę ze zmianami klimatycznymi, łącząc troskę o środowisko z troską o najuboższych. Trzecia encyklika, Fratelli tutti („Wszyscy bracia”) z 2020 roku, to hymn na cześć braterstwa i przyjaźni społecznej, wzywający do budowania świata bez wojen, niesprawiedliwości i wykluczenia. W październiku 2024 roku ukazała się czwarta encyklika, Dilexit nos, poświęcona Najświętszemu Sercu Jezusa – wyraz głębokiej duchowości i powrotu do tradycyjnej pobożności, która poruszyła zarówno konserwatystów, jak i liberałów w Kościele. W tej encyklice papież wrócił do podstawowej teologii miłości, nawołując do nawrócenia i pogłębienia osobistej relacji z Jezusem.
Działalność – mosty zamiast murów
Franciszek to papież przełomu. Jego działalność koncentruje się na budowaniu mostów – między religiami, narodami i ludźmi o różnych poglądach. Historyczne spotkanie z patriarchą Cyrylem I na Kubie w 2016 roku było pierwszym krokiem ku pojednaniu Kościoła katolickiego i prawosławnego od wieków. Podróż do Zjednoczonych Emiratów Arabskich w 2019 roku zaowocowała deklaracją o braterstwie między religiami. Papież nie boi się trudnych tematów – krytykuje nieokiełznany kapitalizm, wzywa do zniesienia kary śmierci i otwiera drzwi Kościoła dla osób zmarginalizowanych.
Jego pontyfikat naznaczony jest także miłosierdziem. Kanonizacja Jana Pawła II i Jana XXIII w 2014 roku czy ogłoszenie Roku Miłosierdzia w 2016 roku to wydarzenia, które przypomniały światu o sile przebaczenia i miłości. Franciszek nie unika też trudnych chwil – w czasie pandemii COVID-19, w pustej Bazylice św. Piotra, modlił się o nadzieję dla świata, a jego słowa poruszyły miliony. Zorganizował również wielką akcję solidarnościową, wspierając krajowe i międzynarodowe inicjatywy pomocowe. Jego troska o chorych, bezdomnych i uchodźców nigdy nie wygasła, a papież konsekwentnie stara się zwrócić uwagę na najsłabszych i najbardziej potrzebujących.
Spekulacje o następcy
Papież sam przyznał w 2022 roku, że podpisał dokument o rezygnacji na wypadek poważnej choroby. Czy nadejdzie moment, gdy zdecyduje się ustąpić, jak Benedykt XVI? Wierni modlą się o jego powrót do zdrowia, ale w kuluarach Watykanu już pojawiają się spekulacje o następcy. W gronie kandydatów najczęściej wymienia się kardynała Konrada Krajewskiego, Polaka, który współpracował z trzema papieżami i jest znany z troski o ubogich – choć jego szanse wydają się niewielkie. Więcej mówi się o kardynale Jeanie-Claude Hollerichu z Luksemburga, bliskim współpracowniku Franciszka, czy kardynale Mario Grechu z Malty, zaangażowanym w reformy synodalne. Niektórzy wskazują też na kardynała Luisa Antonia Tagle z Filipin, zwanego „azjatyckim Franciszkiem”, który mógłby kontynuować otwarte i misyjne podejście obecnego papieża.
Franciszek – papież na trudne czasy
Bez względu na przyszłość, Franciszek już teraz zostawia po sobie Kościół bliższy ludziom, pełen miłosierdzia i nadziei. Jego życie i nauczanie to testament wiary, która nie boi się współczesnych wyzwań. Jego obecność w czasie kryzysów, zarówno naturalnych, jak i społecznych, stała się znakiem pokoju i nadziei dla ludzi na całym świecie. Jego papieska wizja Kościoła zbliżonego do ludzi, pełnego miłosierdzia i zaangażowanego społecznie, ma ogromne znaczenie w kontekście wyzwań, przed którymi stoi współczesny świat.
Jeśli nadejdzie czas zmiany, módlmy się aby jego następca niósł ducha pokoju, wiary, miłości i nadziei.
